حضرت آیت الله العظمی صانعی در شب دوازدهم فروردين در جمع عده ای از روحانیون و مردم درباره روز جمهوری اسلامی فرمودند: « در چنين روزي مردم ايران به نظام جمهوری اسلامی ـ که براي آن هزاران شهيد داده شده بود و ساليان سال انسانهاي عزيز گرفتار زندانها شده بودند ـ رأي دادند. بنده با شناختي كه طی سالیان متمادی از حضرت امام (س) دارم به جرأت بیان می کنم که ایشان دو عنصر جمهوریت و اسلامیت را با تمام وجود قبول داشت.»

این مرجع تقلید با اشاره به روز 12 فروردین، روز جمهوری اسلامی و حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش فرمودند:«جمهوري اسلامي يعني حاكميت اراده، رأي و نظر مردم در چهارچوب موازين اسلامي؛ اين نظریه ای است که امام با تمام وجود به آن اعتقاد داشت. جمهوري اسلامي یعنی مردم با رضايت و با انتخاب خود بر اساس موازین اسلامی عمل نمایند، به عبارت دیگر نظامي بر پايه ي رأي و رضايت مردم در چهارچوب ارزش های اسلامی بوجود آورند، وگرنه اجرای احکام اجتماعی و اقتصادی اسلام منهاي مردم نتيجه اش ظلم و استبداد و بی دینی است.اگر به صحيفه ي امام هم مراجعه كنيد مي بينيد اين معنا و مفهوم در آن بسیار روشن است كه مي گويد ما رضايت مردم را مي خواهيم چون اگر رضايت مردم نباشد بايد با شمشير با مردم برخورد كرد، و حال آنکه اسلام دين شمشير، سرنیزه و استبداد نيست. اسلام دین اکراه و سیطره بر مردم نیست: «لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ»،« لَسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِر».

ایشان در ادامه فرمودند: «حضرت امام (س) با صراحت در پاسخ به استفتاء جمعی از علماء فرموده اند: تولی امور مسلمین و تشکیل حکومت بستگی دارد به آرای اکثریت مسلمین که در قانون اساسی هم از آن یاد شده است و در صدر اسلام تعبیر می‏ شده به بیعت با ولی مسلمین. »[1]

معظم له در بیان اهمیت رأی و اقبال مردم با اشاره به حکومت حضرت اميرالمومنين (ع) فرمودند: «امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) با اینکه از طرف خداوند براي حاكميت بر مردم منصوب شده بود که علاوه بر غدیر در مواضع زیادی بیان شده است و جزء بدیهیات مذهب شیعه است؛ امّا در مقام اجرا می بایست مردم از او پشتيباني كنند تا بتواند احکام اسلام را اجرا كند و شرط عقلی اجرای احکام حتی در مورد امام معصوم و منصوب برای حکومت از طرف خدا؛ رأي و خواست مردم بود.»

ایشان افزودند: «گرچه مقام خلافت از طرف خدا به ایشان واگذار شده است اما اجرای حاکمیت الهی بدون رضايت مردم امکان پذیر نیست. هنگامی که برای یک امامت جماعت در فرض اختلاف مأمومین حسب آنچه فقهاء بزرگ نظر داده اند همانند شهید اول که در ذکری از علامه نقل می کند که معیار انتخاب اکثر است بایستی اقبال اکثریت مردم لحاظ شود چگونه می توان حکومت بر جامعه اسلامی را بدون خواست اکثریت مردم اجرایی کرد و کسانی که بدون اقبال مردم به آنان بر مسندی می نشینند مانند امام جماعت بدون مأموم هستند.»

حضرت آیت الله صانعی در ادامه فرمودند: «اصلاً سراسر خطاب کلام اسلام با مردم است همه چیز با مردم است. نگاه کنید به سوره های قرآن و دقت کنید که چندین بار سخن از مردم به میان آمده است، تا به انسان های غیر معصوم بگوید این مردم هستند که همه کاره اند و اگر مردم اطراف شما را نگیرند شما فقط در حد یک آدم عادی هستید و این مردم هستند که در مقام حاکمیت و اجراء به شما اصالت می دهند. اگر جمهوریت و انتخاب مردم ملاک باشد و خودشان شخصی را برای حاکمیت برگزینند هر بلایی بر سر جامعه بیاید آن را بر گردن اسلام نمی گذارند بلکه می گویند خودمان انتخاب کردیم، اگر ضرر اقتصادی، سیاسی و یا فرهنگی بر جامعه تحمیل شد به اسلام برخورد نمی کند چون عیب از اسلام نیست بلکه مردم می گویند ما داریم چوب انتخاب نابجای خود را می خوریم.»

معظم له در پایان ضمن تأکید بر اینکه نظر قطعی امام (س) بر جمهوریت و اسلامیت بوده مجددا متذکر شدند:«آنانی که از طرف امام به خود اجازه می دهند بگویند ایشان جمهوریت را به عنوان یک امر تشریفاتی یا اقناعی بیان کردند ظلم به ایشان و تمامی کسانی است که برای استقرار این نظام تلاش کرده اند. ان شاء الله جمهوری اسلامی برای مردم مبارک خواهد بود در صورتی که به این دو عنصر اهتمام ویژه داشته باشیم و طوری عمل کنیم که وجهه ی جمهوری اسلامی در دنیا مثبت باشد.»

-------------
1  - صحيفه امام خمينی(س)/جلد ۲۰/صفحه۴۵۹