"وضع اضطراري" معضل کودک آزاري در ايران
در حالي که معضل کودک آزاري در ايران به شکلي بحراني رو به گسترش است، آيت الله صانعي مرجع سرشناس شيعه، به صراحت کودک آزاري را "حرام" و از "گناهان کبيره" خوانده است.
رسانه ها در ايران به تناوب اخبار کودک آزاري و سوء استفاده از کودکان را منتشر مي کنند، با اين حال به گفته کارشناسان موارد بسياري هرگز منتشر نشده و در خلوت خانه ها باقي مي ماند.
"پدر ١٧ ساله در کرج کودک ٥/١ساله‌اش را کشت"، "پدرخوانده کودک به قتل رسيده مشهدي تنها متهم پرونده است"، "مرگ کودک ۱۱ ماهه کرماني بر اثر آزار والدين"، "پسر ۸ ساله اي توسط يکي از بستگان نامادري اش مورد تجاوز قرار گرفت"، اين عناوين تنها نمونه اي از آخرين خبرهاي منتشر شده در رسانه ها در مورد کودک آزاري هستند.
پژوهش هاي منتشر شده حاکي است در مقابل يک مورد کودک آزاري که فاش مي شود، حداقل ۲۰ مورد ديگر پنهان مي ماند.
پژوهشگران، انواع آزار کودکان را در چهار حيطه آزارهاي جسمي، آزارهاي جنسي، آزارهاي عاطفي و ناديده گرفتن کودکان طبقه بندي مي کنند.
وضع اضطراري
کارشناسان حقوق کودک در ايران مي گويند علت اصلي بروز کودک آزاري، غفلت و کم توجهي والدين و جامعه به کودک است. عواملي مانند ناآگاهي والدين از رفتار درست با فرزندان، بيکاري، اعتياد و مشکلات خانوادگي از مهمترين عوامل بروز و شيوع گسترده اين معضل اجتماعي در ايران عنوان شده اند.
بر اساس آمار، تنها در سال گذشته، ۸۰۰۰ خشونت خانگي ثبت شده که ۱۰۰۰ مورد آن کودک آزاري بوده است. در مهر ماه سال ۸۴ مدير کل امور اجتماعي وزارت ارشاد اعلام کرد کودک آزاري به مرحله "اضطرار" رسيده است.
نتايج يک نظرسنجي حاکي است ۵۰ درصد والدين ايراني معتقدند تنبيه براي کودک لازم است و ۴۰ درصد والدين نيز به تنبيه بدني گرايش دارند.
از سوي ديگر، پژوهشي که بر روي ۵۸۵ "کودک کار" خياباني در گروه سني ۶ تا ۱۸ سال و به منظور اطلاع از وضعيت زندگي اين کودکان صورت گرفته، بيانگر اين واقعيت است که بيش از ۵۰ درصد اين کودکان توسط اعضاي خانواده و يا صاحبان کار خود، در محل کار مورد سوء استفاده جنسي قرار مي گيرند.
ابهامات قانوني
از سوي ديگر نکته اي که محققان اجتماعي بر آن تاکيد دارند ابهامات قانوني در برخورد با کودک آزاران، خصوصا والديني است که در رابطه با فرزندان خود مرتکب خشونت مي شوند.
بر اساس قوانين فعلي، "اقدامات والدين و اولياء قانوني و سرپرستان صغار و محجورين که به منظور تأديب يا حفاظت آنها انجام مي گيرد مشروط به اينکه اقدامات مذکور در حد متعارف، تأديب و محافظت باشد جرم نيست"، همچنين هرچند ماده ۱۱۷۹ قانون مدني به والدين "حق تنبيه" کودک خود را مي دهد ولي تاکيد مي کند که به استناد اين حق نمي توانند فرزند خود را "خارج از حدود تأديب" تنبيه نمايند.
به گفته کارشناسان حقوقي، مشخص نبودن محدوده "تأديب و تنبيه" و نامشخص بودن "حد متعارف" در مواد قانوني مذکور "دست قاضي را در زمان لازم براي صدورحکم بسته" و "دست والدين غير مسئول و خشن را براي اعمال خشونت" باز گذاشته است.
ديدگاه اسلام
در همين حال برخي نيز اين معضل را از زاويه نگاه دين اسلام بررسي کرده و با "استفتاء" از روحانيون شيعه نظر آنان را جويا شده اند.
خبرگزاري دانشجويان ايران در همين زمينه و براي روشن کردن نگاه اسلام به نحوه تربيت کودکان و حق پدر و مادر در تنبيه کودکان براي جلوگيري از رفتار ناشايست آنها و همچنين حق کودک به عنوان يک انسان، در استفتاء از مراجعي چون مکارم شيرازي، صانعي، موسوي اردبيلي، صافي گلپايگاني و نوري همداني، نظر آنان را پرسيده است.
پاسخ اغلب اين مراجع مسلمان شيعه حاکي از تاييد اعمال تنبيه کودک توسط والدين است بدون آنکه نحوه و ميزان آن را روشن کرده باشند.
موسوي اردبيلي در پاسخ ايسنا گفته است: "تنبيه بدني مناسب کودکان در بزهکاري با شخصيت آنها منافات ندارد بلکه موجب ساختن شخصيت آنان مي‌شود و به همين جهت است که بايد با صلاح ديد حاکم شرع باشد تا در ميزان و مقدار آن افراط و تفريط نباشد".
صافي گلپايگاني نيز "تأديب فرزندان" را بر"پدر" لازم مي داند ولي آن را به آنچه "شارع مقدس" اجازه داده، محدود مي کند. وي تاکيد مي کند تنبيه بايد به نحوي باشد که موجب "ديه" نشود.
در مقابل، آيت الله صانعي تنها مرجعي بوده که با قاطعيت و بدون هرگونه شرطي، آزار کودکان را "حرام" اعلام کرده است. وي در بخشي از پاسخش مي گويد: "آزار کودکان از طرف والدين جايز نبوده و نيست و کودک آزاري از طرف آنها در شرع مقدس حرام و معصيت مي‌باشد".
وي همچنين گفته است: "به حکم اطلاق ادله، حرمت ظلم و اذيت فرقي بين ايذاء جسمي و روحي نمي باشد و هر دوي آنها حرام است و مرتکبش به علاوه لزوم جبران خسارت و ضرر وارده به کودک همانند ضرر به ديگران، مستحق تعزير هم مي باشد."
کارشناسان امور اجتماعي بعيد مي دانند در نبود يک "برنامه اجتماعي همه جانبه" و "اراده اي براي مبارزه با اين مسئله"، صرف اعلام چنين نظراتي بتواند موجب تغيير قانون شود يا مقلدين مذهبي را از آزار کودکان برحذر دارد. تاریخ: 1384/10/1
بازدید: 55184
انعکاس
خدمات پایگاه
اندیشه
Istifta[@]saanei.org
If you have problem to read Farsi words, please click on
View...Encoding...UTF8 (windows)
آدرس دفتر قم : خيابان شهيد محمد منتظرى ـ كوچه هشتم ـ پلاك 4 ـ كدپستى 3713744369
تلفن : (10 - 37744009 ) - 37744767 - ( 62 - 37831660 ) نمابر: 37735080 -025
