19. پوشيدن لباس دوخته

(مسئله 144) پوشيدن چيزهاى دوخته مثل پيراهن، قبا، شلوار و چيزهايى كه شبيه به دوخته است، بر مرد مُحرم حرام است، مثل پيراهنهايى كه با چرخ يا با دست مى بافند يا چيزهايى را كه با نمد به شكل بالاپوش مى مالند.

(مسئله 145) بر مُحرم لازم است كه از مطلق دوختنى، هر چند قسمت دوخته آن كم باشد اجتناب كند.

(مسئله 146) كمربند و بند ساعت و دمپايى و امثال آنها اگر دوخته باشند اشكال ندارد، چون بر اين موارد صدق لباس نمى كند، ولى احتياط استحبابى در ترك است.

(مسئله 147) هميانى كه در آن پول مى گذارند براى حفظ آن، اشكالى ندارد مُحرم به كمر ببندد، هر چند دوخته شده باشد، امّا فتق بند اگر دوختنى باشد، براى ضرورت جايز است، ليكن احتياط مستحب آن است كه يك گوسفند كفّاره بدهد.

(مسئله 148) اگر مُحرم به لباس دوخته احتياج پيدا كرد، جايز است آن را بپوشد، ولى بايد كفّاره بدهد؛ همچنين اگر مُحرم از روى اضطرار لباسهاى متعدّد پوشيد، براى هر يك بايد كفّاره بدهد.

(مسئله 149) دست گرفتن قمقمه آب كه در محفظه دوخته نگهدارى مى شود براى مُحرم اشكالى ندارد؛ ولى احتياط مستحب آن است كه آن را به دوش نيندازد.

(مسئله 150) هرگاه مُحرم لباس احرام را كنار بگذارد و با لباس دوخته اعمال عمره را انجام دهد، جهلاً يا عمداً، عمره او صحيح و مُجزى است. ليكن در صورت عمد معصيت كرده و موجب كفّاره است.

(مسئله 151) جايز است مُحرم هنگام خوابيدن از پتو يا روانداز دوخته شده استفاده كند و بدن خود را با آن بپوشاند، ولى مرد محرم سر خود را نبايد بپوشاند، و اگر محرم در حال احرام از پتوى دوخته شده به صورت روانداز استفاده كند به طورى كه مثل پوشيدن نباشد، در اين صورت اشكالى ندارد، و اگر مثل پوشيدن لباس دوخته باشد، كفّاره دارد.

(مسئله 152) اگر مُحرم يك نوع لباس دوخته مانند پيراهن بپوشد و كفّاره آن را بدهد و بعداً پيراهن ديگرى بپوشد يا آن پيراهن را در آورد و پس از دادن كفّاره دوباره آن را بپوشد، بايد براى دفعه ديگر نيز كفّاره بدهد.

(مسئله 153) كفّاره پوشيدن لباس دوخته، يك گوسفند است.

20. پوشيدن جوراب، چكمه و كفش

(مسئله 154) پوشيدن چكمه، گيوه، كفش، جوراب و هر چه كه تمام روى پا را مى گيرد، بر مرد مُحرم، حرام است، ولى براى زن مانعى ندارد، امّا پوشيدن نعلين (نعلين روباز) و دمپايى هايى كه همه روى پا را نمى گيرد، مانعى ندارد.

(مسئله 155) اگر مرد مُحرم مضطر شود به پوشيدن چيزى كه روى پا را مى گيرد، بايد روى آن را به نحوى شكاف دهد كه همه روى پا پوشيده نباشد.

(س 156) كسى كه از ناحيه پا معلول است و داراى پاى مصنوعى است و ناچار از پوشيدن جوراب يا استفاده از پارچه دوخته روى پاى مصنوعى است، چه حكمى دارد؟

ج ـ مانعى ندارد، چون پاى مصنوعى، حكم پاى طبيعى را ندارد.

(مسئله 157) در پوشيدن آنچه روى پا را مى گيرد، كفّاره لازم نيست.

21. پوشانيدن سر

(مسئله 158) بر مرد مُحرم حرام است كه تمام سر يا قسمتى از سر خود را بپوشاند، حتّى به چيزهاى غيرپوششى مثل گِل و حنا و دوا و پوشال و غير اينها. همچنين گذاشتن محمولات روى سر جايز نيست؛ امّا گذاشتن بند مشك آب و بند ساك بر روى سر، مانعى ندارد.

(مسئله 159) جايز نيست مُحرِم تمام سر يا قسمتى از آن را زير آب ببرد، امّا زير دوش حمام رفتن براى مُحرم مانعى ندارد، ليكن زير آبشارى كه سر را فرو گيرد، جايز نيست.

(مسئله 160) جايز است مُحرم سر خود را با اعضاى بدن خود مانند دستها يا ذراع خود بپوشاند، ليكن احتياط در ترك است.

(مسئله 161) مرد مُحرم نبايد در وقت خوابيدن سر خود را بپوشاند، و اگر بدون التفات پوشانيد، بايد فوراً آن را باز كند؛ و همين طور اگر از روى فراموشى پوشانيد، واجب است فوراً سر را باز كند، و مستحبّ است تلبيه بگويد بلكه احوط است .

(مسئله 162) پوشانيدن رو براى مردان مانعى ندارد و جزء سر محسوب نمى شود، پس در وقت خواب، مانعى در پوشاندن آن نيست؛ ولى گوشها اگر عرفاً جزء سر محسوب شوند، حكم سر را دارند و نبايد آنها را پوشانيد.

(مسئله 163) بر مُحرم جايز است براى استراحت، سر خود را روى زمين يا بالش بگذارد.

(مسئله 164) براى محرم، خوابيدن زير پشه بند و مانند آن كه بالاى سر قرار مى گيرند از حيث پوشانيدن سر مانعى ندارد.[1]

(مسئله 165) اگر محرم سرش را شست، نبايد سر يا بعض آن را با حوله و دستمال خشك كند.

(مسئله 166) هرگاه محرم سر خود را با لباس دوخته بپوشاند، بايد دو كفّاره بدهد، مگر در صورت جهل و نسيان.

(س 167) اينكه مرد نبايد در حال احرام سر خود را بپوشاند، آيا اين حرمت، شامل كلاه گيس كه نمى تواند از سر خود بر دارد نيز مى شود؟

ج ـ شمول ادلّه حرمت، پوشاندن سرِ مرد در حال احرام در چنين مواردى كه كلاه گيس را براى پوشانيدن به سر نگذاشته و عرف هم آن را پوشش سر همانند پوشاندن با حناء و دواء نمى داند، بلكه آن را موى سرِ مصنوعى مى داند، مشكل، بلكه ممنوع است، ليكن احتياط واجب در دادن يك گوسفند به عنوان كفّاره است.

(س 168) بعضى از حجّاج وقتى از مدينه به مكّه مى آيند قبل از انجام دادن اعمال عمره مفرده چند ساعت در هتل استراحت مى كنند، آيا خوابيدن شخص مُحرم مانعى دارد يا خير؟

ج ـ خوابيدن شخص مُحرم ـ بعد از احرام و قبل از اعمال ـ در هتل مانعى ندارد، ولى سر خود را نبايد بپوشاند.

(س 169) مُحرم سرش تر است، اگر بخواهد صبر كند تا خشك شود و وضو بگيرد آفتاب طلوع مى كند و نمازش قضا مى شود، وظيفه اش چيست؟

ج ـ اگر نتواند به مقدار جاى مسح آن را با دست خشك نمايد، احتياط در آن است كه كمى صبر كند تا وقت براى نماز بقدرى تنگ شود كه جزء با تيمّم نتواند نماز بخواند، در اين صورت براى تنگى وقت تيمّم مى كند و نماز مى خواند، گرچه جواز تيمّم براى اين گونه افراد كه عذر شرعى از وضو دارند در همان زمان هم جايز است.

(مسئله 170) اگر محرم سر خود را بپوشاند، كفّاره آن يك گوسفند است، و بنا بر احتياط واجب، براى پوشاندن قسمتى از سر هم بايد يك گوسفند كفّاره بدهد.

22. سايه قرار دادن بالاى سر

(مسئله 171) جايز نيست مرد مُحرم در روز هنگام حركت و طىّ مسافت، بالاى سر خود سايه قرار دهد، خواه سواره باشد يا پياده؛ امّا براى زنها و بچه ها جايز است و كفّاره هم ندارد.

(مسئله 172) اگر مُحرم در محلّى منزل كند زير سايه رفتن مانعى ندارد، مثل زير سقف خيمه يا داخل منزل، امّا در پيمودن راه نبايد از چتر و امثال آن استفاده كند.

(مسئله 173) بعد از آنكه مُحرم به منزل رسيد، ولو در محلّه هاى جديد مكّه كه از مسجدالحرام دور هستند، بنا بر احتياط واجب، نمى تواند در روز براى رفتن به مسجدالحرام به ماشينهاى سقف دار سوار شود يا زير سايه برود؛ و اگر پياده روى براى آنها مختصر صدمه اى داشته باشد كه معمولاً نيز چنين است و تهيّه ماشين بى سقف هم مشكل باشد به حكم سهولت و نفى حَرَج، رفتن با ماشين مسقّف، مانعى ندارد، ولى بنا بر احتياط واجب يك گوسفند كفاره بدهند، و ناگفته نماند گوسفند كفاره را مى توان بعد از بازگشتن به وطن ذبح نمود.

(س 174) استظلال در عمره مفرده از مسجد تنعيم در روز، چه حكمى دارد؟

ج ـ حكمش از مسأله قبل معلوم گرديد.

(مسئله 175) در شب، استظلال نيست؛ بنابراين، جايز است كه مُحرم در شب با ماشين سقف دار به مكّه برود، ولى در هواى ابرى در روز جايز نيست.

(مسئله 176) آنچه در حال احرام حرام است، سايه بر سر قرار دادن است؛ بنابراين، اگر ماشين از زير پلهايى كه در مسير واقع شده برود و بناچار مُحرمين از زير پلها عبور كنند و يا ماشين در محل پمپ بنزين در زير سقف بايستد، اشكالى ندارد و كفّاره هم ندارد.

(مسئله 177) احتياط آن است كه در وقت طىّ منزل، به پهلوى محمل يا هر چيزى كه بالاى سر او نباشد، استظلال نكند، بلكه عدم جواز آن خالى از قوّت نيست.

(مسئله 178) استظلال در وقت طىّ منزل در روز، براى عذرى (مثل شدّت گرما يا شدّت سرما يا بارندگى)، براى مُحرم جايز است، ولى بايد كفّاره بدهد.

(مسئله 179) جايز است مرد مُحرم به وسيله دست و ذراعِ خود، جلوى تابش آفتاب را بر بدن خود بگيرد.

(س 180) اينكه فرموديد استظلال در شب مانعى ندارد، آيا بين الطلوعين را هم شامل مى شود؟

ج ـ آرى، بين الطلوعين حكم شب را دارد.

(مسئله 181) بنا بر احتياط واجب، كفّاره سايه قرار دادن در حال طىّ منزل، يك گوسفند است، چه فرد با عذر سايه افكنده باشد و چه با اختيار، و اقوى كفايت يك گوسفند است در احرام عمره، هر چند بيش از يك مرتبه سايه قرار داده باشد.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. ولى از حيث تظليل و سايه قرار دادن حكم خود را دارد.