(مسئله 547) كسى كه نماز واجب را ايستاده مى خواند، بايد طورى بايستد كه عرفاً بگويند كه رو به قبله ايستاده است.

(مسئله 548) كسى كه بايد نشسته نماز بخواند، اگر نمى تواند به طور معمول بنشيند و در موقع نشستن، كف پاها را به زمين مى گذارد، بايد در موقع نماز خواندن، صورت و سينه و شكم او رو به قبله باشد و لازم نيست ساق پاى او رو به قبله باشد.

(مسئله 549) كسى كه نمى تواند نشسته نماز بخواند، بايد در حال نماز، طورى به پهلوى راست بخوابد كه جلوى بدن او رو به قبله باشد، و اگر ممكن نيست، بايد به پهلوى چپ طورى بخوابد كه جلوى بدن او رو به قبله باشد، و اگر اين كار را هم نتواند انجام دهد، بايد به پشت بخوابد، به طورى كه كف پاى او رو به قبله باشد.

(س 550) جانبازانى كه مجبورند به رو بخوابند و در همان حال، نماز بخوانند (به حالت پشت و پهلو نمى توانند بخوابند)، وظيفه شان براى خواندن نماز و جهت قبله چيست؟

ج ـ مخيّر هستند كه سرشان را رو به قبله قرار دهند و يا طورى بخوابند كه كف پاهايشان رو به قبله باشد، و اگر بتوانند سر را مقدارى بالا بگيرند به نحوى كه صورت به طرف قبله باشد، احوط آن است كه سر رو به قبله باشد.

(س 551) شخصى كه بر روى چشمش عمل جرّاحى انجام شده و نبايد سرش را تكان مى داده است، چون براى چشمش ضرر داشته و وضو و تيمّم هم برايش مضر بوده، لذا بدون طهارت و بدون رعايت جهت قبله، نماز خوانده، آيا نمازش صحيح است؟

ج ـ در فرض مرقوم، نمازها را بايد احتياطاً قضا نمايد.

(س 552) شخصى اگر نمازش را ايستاده بخواند، در حال ركوع و سجود، از قبله منحرف مى شود، ولى اگر نشسته بخواند، منحرف نمى شود. كدام يك مقدّم است؟

ج ـ غير از ركوع و سجود، بقيّه اعمال را در حال قيام و آن دو را در حال نشسته انجام دهد، چون قدرت بر انجام دادن آن دو در حال قيام (به خاطر عدم تمكّن از شرط صحّت كه استقبال است) ندارد؛ و اين مورد، مانند كسى است كه قدرت بر ركوع و سجود، قائماً ندارد، ولى قدرت بر قيام در بقيّه اعمال نماز را دارد.

(س 553) كسى كه روى تخت بيمارستان خوابيده و ناتوان از تغيير جهت تخت به سوى قبله است، تكليفش براى خواندن نماز چيست؟

ج ـ كسى كه از خواندن نماز رو به قبله ناتوان است، به هر نحو كه براى او ممكن است، بايد نماز بخواند، چون قبله براى ناتوان، شرطيت ندارد.

(س 554) شخصى شبها نياز به خوردن قرص خواب دارد و اگر قرص نخورد دچار مشقّت مى شود، از طرفى اگر قرص خواب بخورد هنگام نماز صبح نمى تواند بيدار شود، آيا اين شخص دچار گناه مى شود؟ چه كار بايد بكند؟

ج ـ با فرض مشقّت در صورت نخوردن قرص، خوردن آنها براى معالجه و رفع حرج و مشقّت، مانعى ندارد، ليكن بايد نماز صبحها را كه بيدار نشده، قضا نمايد. 27/4/81