تذكر و توضيح: از سؤال 717 تا سؤال 720 جوابها طبق مبناى سابق حضرت آيت الله العظمى صانعى (مدّ ظلّه العالى) مى باشد و طبق مبناى اخير معظّم له در تاريخ 17/11/84 چنان كه در سؤال 676 گذشت، زن از عين تمام اموال شوهر ارث مى برد و مسائل مذكور بنا بر اين مبنا محلّى ندارد، لكن چون بر مبناى كسى كه قائل به قيمت است، مفيد مى باشد به علاوه كه براى خوانندگان هم فايده علمى دارد، بدون تغيير آمده است.

(س 717) براى پرداخت و تحويل سهم الارث زوجه از اشجار، آيا اشجار به قيمت زنده كه در جاى خود باقى است، تقويم مى شود يا قطع شده آن تقويم مى گردد؟

ج ـ به قيمت زنده كه در جاى خود باقى است، بايد پرداخت شود. 3/4/75

(س 718) براى تعيين و پرداخت سهم الارث زوجه از اموال غير منقول، قيمت روز فوت متوفّا در نظر گرفته شود يا روز تقسيم ماترك؟

ج ـ قيمت روز تقسيم. 3/4/75

(س 719) شخصى كه فاقد فرزند است، فوت نموده و از جمله ورثه او زوجه است. ماترك او يك باب منزل مسكونى است كه ورثه بدون پرداخت ثمنيّه، آن را تخريب و به فروشگاه تبديل مى نمايند و بر اثر اين كار، قيمت آن افزايش فوق العاده اى مى يابد. اينك همسر متوفّا خواهان سهم الارث خويش است، آيا قيمت ثمنيّه اعيانى هنگام فوت پرداخت مى شود يا هنگام ادا و آيا زوجه از قيمت سرقفلى فروشگاه فعلى ارث مى برد يا از ساختمان تخريب شده؟

ج ـ سهم زوجه، يك چهارم قيمت منزل هنگام فوت است، ليكن با فرض بقاى او تا زمان ادا، يعنى هر زمان كه خواستند سهم الارث را بپردازند، قيمت همان زمان حساب مى شود؛ و اگر تخريب شده، فرض مى شود كه اگر تا الآن بود، چه مقدار قيمت داشت. و بديهى است كه منزل مسكونى كه قابليت تجارى شدن را دارد، قيمتش با منزل غير قابل تجارى فرق مى كند؛ و زن نسبت به مصالح مصرف شده و تغيير بنا و سرقفلى فعلى حقّى ندارد. 29/1/72

(س 720) طريقه تقويم در ثمنيّه اعيانى باغ چگونه است؟ آيا در اين تقويم، درختان به عنوان شجر مثمر محسوب مى شوند يا درختان خشك و بدون حاصل. اگر درختان بدون حاصل معنى پيدا مى كند، در تقويم، تفاوت بين درخت خشك و بى حاصل ـ اصطلاحاً نر ـ و انواع درخت مثمر، چون بادام، پسته و... ـ كه كارشناس بر اساس آن، درخت را قيمت نمايد ـ چيست؟

ج ـ به طور كلّى از اشجار به چهار نحو مى توان استفاده كرد:

1. به عنوان چوب خشك كه براى نجّارى و... از آن استفاده مى شود؛

2. به نحو درخت زنده، ليكن بايد اجاره زمين پرداخت شود، چرا كه زمين مال ديگران است؛

3. به صورت درخت زنده، مثل شمعدانيها كه در گل فروشيها فروخته و عرضه مى شوند؛

4. به عنوان درخت زنده، با حفظ شرايط و جهات ارزشى آن، كه در زمين مجّاناً باقى مى ماند، و ميزان در تقويم براى پرداخت سهم زوجه، طريق چهارم است، وگرنه اگر درختى بى فايده شد بايد كنده شود، چون درخت خشك محسوب مى گردد. 2/7/70