(س43) اگر اعتکاف به سبب پيش آمدن مانعي به هم بخورد:

الف ـ آيا مي‌توان همان اعتکاف را بعد از برطرف شدن مانع در همان مسجد به پايان برد؟

ب ـ آيا مي‌توان آن را در مسجد ديگري ادامه داد؟

ج ـ الف ـ ب ـ بر فرض بطلان اعتکاف، از سرگرفتن اعتکاف مجدّد تابع شرايط خودش مي‌باشد؛ و اعتکاف در مسجد ديگر هم اگر جامع باشد رجاءً مانعي ندارد.

(س44) در چه مواردي معتکف مي‌تواند از مسجد خارج شود؟

ج ـ بيرون رفتن شخص معتکف از مسجد جهت کارهاي مطلوب و مرغوب شرعي که متوقّف بر خروج از مسجد است مانعي ندارد.

(س45) در چه مواردي واجب است که معتکف از مسجد خارج شود؟ اگر در مواردي که واجب است خارج شود ولي خارج نشود، آيا به اعتکاف او ضرري مي‌زند؟

ج ـ براي مواردي که انجام آنها در مسجد ممکن نيست، نظير بول و غايط کردن و غسل جنابت و غسل استحاضه و مانند اين‌ها، و اگر در مسجد جنب شود خروج بر او واجب است و اگر خارج نشود اعتکافش باطل است.

(س46) خارج شدن معتكف از مسجد در موارد ذيل، چه حكمي دارد؟

1 ـ براي وضو و غسل مستحبّي و مسواك زدن.

2 ـ جهت تلفن زدن به خانواده در موارد غير ضروري و امور متعارف.

3 ـ رفتن به بيرون مسجد و حياط آن.

ج 1 ـ مانعي ندارد؛ چون حاجت شرعي است، هر چند ضروري نيست.

ج 2 و 3 ـ بايد توجّه داشت كه جواز خروج از مسجد، منوط به مطلوبيّت و مرغوبيّت شرعيّه است نه هر امري، ولو حاجت دنيويّه هم باشد، چه رسد كه آن هم نباشد، و بايد بين اعتكاف در مسجد و يا ماندن در خانه و زندگي فرق باشد، و حكمت اعتكاف، دور شدن از مسايل زندگي و ارتباط داشتن بيشتر با خالق است.

(س47) در هنگام خروج در موارد مجاز يا خروج ضروري از محلّ اعتکاف:

الف ـ آيا مي‌توان زير سايه راه رفت؟ آيا مي‌توان در سايه نشست؟

ب ـ آيا انتخاب نزديکترين مسير واجب است؟

ج ـ الف ـ راه رفتن زير سايه مانعي ندارد، اگر چه بهتر اين است که زير سايه راه نرود، امّا نشستن زير سايه در صورت امکان جايز نيست.

ج ـ ب ـ احتياط اين است که نزديکترين طريق را انتخاب نمايد.

(س48) در موارد زير اگر عمداً و از روي اختيار در غير موارد مجاز از مسجد بيرون رود، اعتکاف او چه حکمي دارد؟

الف ـ اگر جاهل به حکم باشد.

ب ـ اگر به سبب فراموشي يا اکراه از مسجد خارج شود.

ج ـ الف ـ ب ـ اگر جاهل به حکم باشد اعتکافش باطل است، امّا اگر به سبب فراموشي يا اکراه از مسجد خارج شود اعتکافش باطل نيست.

(س49) اگر کسي در مسجد جنب شد آيا مي‌تواند در مسجد غسل کند؟ وظيفه او چيست؟

ج ـ نمي‌تواند، بلکه واجب است از مسجد خارج شود.

(س50) اگر در مسجد الحرام و مسجد النبيّ (ص) جنب شود وظيفه او چيست؟

ج ـ واجب است که تيمّم نمايد و براي غسل کردن خارج شود.

(س51) توقّف با حال جنابت در مسجد آيا ضرري به اعتکاف مي‌زند؟

ج ـ اعتكاف را باطل مي‌كند.

(س52) خارج شدن معتکف از مسجد در موارد ذيل چه حکمي دارد؟

الف ـ براي وضو،

ب ـ غسل مستحبي و مسواک زدن،

ج_ جهت ديدار با خانواده در بيرون از محدوده مسجد،

د ـ جهت تلفن زدن به خانواده در موارد ضروري و امور متعارف،

هـ ـ براي شرکت در دروس حوزه و دانشگاه،

و ـ نماز جماعت يا نماز جمعه.

ج ـ بيرون رفتن شخص معتکف از مسجد جهت کارهاي مطلوب و مرغوب شرعي که متوقّف بر خروج از مسجد است مانعي ندارد، اما بايد توجّه نمايد که بيش از حاجت بيرون نماند و بيرون ماندن به قدري طول نکشد که صورت اعتکاف به هم بخورد، مثل اين که نصف روز بيرون بماند.

(س53) صحبت با تلفن همراه در داخل مسجد به منظور تماس با خانواده در مدت اعتكاف چه حكمي دارد؟

ج ـ تماس تلفني مضرّ به اعتكاف نبوده و مانعي ندارد؛ گرچه تماس با همسر به عنوان لذّت، تركش مطلوب و مناسب با اعتكاف است.

(س54) با توجّه به غسل مستحبّي روز سوم اعتكاف و عدم وجود محلّ استحمام در داخل مسجد، وظيفه معتكفان چيست؟

ج ـ اگر مي‌تواند بيرون مسجد غسل را انجام دهد، خارج شدن از مسجد جهت غسل، مانعي ندارد؛ چون خروج براي امري مطلوب است، ليكن نبايد بيش از حاجت بيرون بماند و نبايد به قدري طول بكشد كه صورت اعتكاف به هم بخورد، مثل اين كه نصف روز بيرون بماند.

(س55) معتکف در روز سوم اعتکاف براي غسل مستحبّي از مسجد خارج مي‌شود. آيا اعتکاف باطل مي‌شود يا خير؟ بر فرض بطلان، تنها قضا لازم است يا کفّاره هم لازم مي‌باشد؟

ج ـ خارج شدن از مسجد جهت غسل مستحبّي مانعي ندارد؛ چون خروج براي امري مطلوب است، ليکن نبايد بيش از حاجت بيرون بماند.

(س56) با توجه به اين که محلّ سعي ـ بين صفا و مروه ـ جزو مسجد نيست، اگر شخصي قصد اعتکاف در مسجدالحرام را دارد آيا مي‌تواند قبل از اذان صبح در مسجد «تنعيم» مُحرِم شود و بقيّه اعمال را درحال اعتکاف انجام دهد؟

ج ـ خير نمي‌تواند.

(س57) در حين اعتکاف، رفتن به حياط مسجد، آبدارخانه، دفتر مسجد، و ديگر قسمتها وصحبت کردن و خنديدن چه حکمي دارد؟

ج ـ هر مسجدي که در آن اعتکاف صحيح است و همه مکانهاي ذکر شده اگر جزو مسجد باشد، تغيير مکان و تحول ذکر شده در سؤال مضرّ به اعتکاف نيست و خنديدن و صحبت کردن اگر جدال و مباحثه براي کوبيدن طرف نباشد، مبطل اعتکاف نيست.

(س58) آيا شخص معتکف مي‌تواند براي شرکت در نماز جمعه از مسجد محل اعتکاف خارج شود؟

ج ـ بيرون رفتن شخص معتکف از مسجد جهت کارهاي مطلوب و مرغوب شرعي که متوقّف بر خروج از مسجد است مانعي ندارد.

(س59) با توجّه به مشکلاتي که صرف غذا در مسجد دارد آيا صرف غذا در سالن غذا خوري که در محوّطه‌ي مسجد است براي معتکفين جايز است؟

ج ـ هر مسجدي که در آن اعتکاف صحيح است، و همه مکانهاي ذکر شده اگر جزو مسجد باشد، تغيير مکان و تحوّل ذکر شده در سؤال مضرّ به اعتکاف نيست.

(س60) آيا روحاني‌اي که معتکف شده مي‌تواند براي امامت جماعت به مسجد ديگري و يا براي منبر رفتن به محلّ ديگر برود و به محلّ اعتکاف برگردد؟

ج ـ براي امامت جماعت مانعي ندارد، امّا منبر رفتن اگر عرفاً ضرورت داشته باشد، مانعي ندارد، والّا نبايد برود.

(س61) آيا کارمندان و معلّمين مي‌توانند معتکف شوند و سر کلاس و محلّ کار رفته و سپس به مسجد برگردند؟

ج ـ خير نمي‌توانند.