(س 205 ) آيا تنبيه دانش آموزان در مدارس جايز است؟

ج ـ تنبيه تابع اجازه اولياى شرعى و مقرّرات آموزش و پرورش است، آن هم به مقدار بسيار ناچيز. به هر حال اگر همه شرايط هم محقّق شود، كه معمولا تحقّق نمى يابد، اجتناب از تنبيه بدنى لازم است، مبادا انسان گرفتار عواقب وخيم آن بشود. 20/12/75

(س 206 ) آيا ولّى يا معلّم بچه مجاز به تنبيه اوست؟ مورد و مقدار زدن، تا چه حدودى است و حكم آموزگارانى كه شاگردان خود را سر كلاس زده اند، به طورى كه ديه واجب شده و مديون هستند و قادر به پرداخت ديه نيستند، چگونه است؟

ج ـ نبايد كودك را مورد ضرب و اذيّت قرار داد و تأديب و تعليم بايد با غير از چنين اعمالى انجام گيرد. به هر حال، ديه كه به عهده انسان آمده، دَينى است مانند بقيّه ديون كه بايد پرداخت شود و عسر، سبب سقوط آن نمى گردد. 18/8/76

(س 207 ) در موقع ازدواج، مرد با اشتغال خارج از منزل همسرش كه معلّم است، موافقت كرده و متعهد شده كه مانع از ادامه كار همسرش نشود و حال بعد از گذشت چند سال از زندگى و اشتغال همسرش در اين مدّت، شوهر مانع از ادامه كار همسرش است و زن تقاضاى طلاق خود را به علّت تخلّف شوهرش از شرط، به دادگاه تقديم نموده است. با توجّه به اينكه ضمانتى براى تخلّف نكردن از اين گونه شرط ها در سند ازدواج نيامده، آيا اين خواسته زن براى طلاق و جدايى از شوهر براى دادگاه قابل قبول هست؟

ج ـ تخلّف از شرط در عقد نكاح، موجب حق فسخ نيست. آرى، بر محكمه شرعيّه است كه متخلّف را وادار به عمل به شرط نمايد؛ همچنانكه متخلّف، ضامن خسارت هاى وارده به طرف در موارد سببّيت و دخالت تامّه در آن ضررها و اقوائيّت سبب از مباشر است. 18/1/77

(س 208 ) مردى به اين شرط با كار كردن همسرش موافقت كرده كه بخشى از مخارج زندگى را خودش بپردازد. آيا چنين شرطى صحيح است؟ و آيا زن با صرف بخشى از درآمد خود كه شرط شده، مالك بقيّه درآمد هست يا خير؟ مثلا مى تواند به رَحِم فقير بپردازد يا كمكى به نزديكان فقير خود بنمايد يا رضايت شوهر در خرج درآمد، ضرورت دارد؟

ج ـ نفقه زوجه دايم، به عهده زوج است و شرط پرداخت نصف هزينه زندگى از طرف زن، اگر در ضمن عقد نكاح يا عقد لازم ديگر شرط شده باشد، لازم الوفاست؛ ليكن مانع از مالكيت زن نسبت به درآمدش نمى شود؛ همچنانكه نسبت به آنچه شرط نشده، يعنى نصف ديگر، در اختيارش است و مالك است و هر مالكى بر مال خود، مسلّط است و مى تواند هر نوع تصرّفى بنمايد، كه «النّاس مسلّطون على اموالهم» و احسان و كمك به ديگران، مخصوصاً ارحام، از همه كس مطلوب و مستحّب است و تصرّف زن در اموال خودش، نياز به اجازه شوهر ندارد. 7/12/78

(س 209 ) در مورد به كار بردن حرف هاى نابه جا از جانب دبيران نسبت به دانش آموزان چگونه بايد برخورد كرد؟

ج ـ شئون شخصيت يك دبير ايجاب مى كند كه از حرف هاى نامناسب و ركيك بپرهيزد، و اگر دبيرى خداى ناكرده عالماً و عامداً و يا غير عمد از زدن چنين حرف هايى ابا ندارد، دفعه اول و دوم او را نصيحت نماييد و اگر تأثير نكرد و مناسب و لازم دانستيد، به مقامات مسئول گزارش دهيد؛ چون اخلاق معلّم در شاگردان بى تأثير نيست. 14/10/72

(س 210 ) اگر مدرسان معتقد در دسترس نباشند، آيا براى تحصيل دانش فيلم سازى يا رشته هاى ديگر ـ كه در كشور ما متخصص در آن رشته ها كم است ـ مى توان از مدرّسان ضعيف الاعتقاد استفاده كرد؟

5/9/86

(س 211 ) با توجّه به اينكه در وظيفه قانونى معلّم يك مدرسه ذكر نشده كه ناظر بر كار مديرش باشد و به او بگويد كه فلان كار شما غلط يا درست است، يا خلاف قانون عمل مى كنيد، آيا معلّمى كه مى بيند مديرش خلاف قانون عمل مى كند، بايد به مافوق مديرش اطلاع بدهد؟ با توجّه به اينكه خود مدير از طرف مافوق منصوب شده است و مورد يقين است كه ترتيب اثرى به شكايت آن معلّم نمى دهند، آيا باز معلّم مذكور وظيفه دارد كه به نهى از منكر خود، ادامه دهد؟

ج ـ وظيفه ندارد؛ چون گفتنش قطع نظر از جهات ديگر، به خاطر بى اثر بودن نهى از منكر، جلوگيرى از خلاف نيست. 18/8/76