(مسئله 1) كسانى كه با فيش ميّت و به نيابت از وى به حج مى روند اگر خود نيز تمام شرايط استطاعت بجز بازبودن راه را دارا باشند، (كه آن هم با فيش حج ميّت حاصل شده)، در اين صورت استطاعت برايش حاصل نشده، چون در استطاعت غير از مال و سلامتى بدن و بودن وقت، باز بودن راه از طريق مشروع و حلال نيز شرط است، آرى، اگر از ناحيه صاحبان فيش و كسانى كه فيش را به او داده اند اجازه به جا آوردن حج و اجير گرفتن از مدينه يا جدّه براى متوّفى به او داده باشند، در اين صورت نه تنها چنين كارى جايز است، بلكه بايد نايب بگيرد و اگر خودش براى ميّت حج به جا آورد، حجّش به طور كلى باطل است يعنى نه براى ميّت صحيح است و نه براى خودش.

(مسئله 2) شرط است در وجوب حج، علاوه برداشتن هزينه رفتن وبرگشتن و مصارف حج، هزينه ضروريات زندگى و آنچه را در معيشت به آن نياز دارد، داشته باشد؛ «از قبيل خانه مسكونى و اثاث خانه و وسيله سوارى و غير آنها»، در حدى كه مناسب با شأن او باشد و چنانچه عين آنها را ندارد، پول يا چيزى كه بتواند آنها را تهيه نمايد، داشته باشد. همچنين هزينه سوغاتها و مخارج پذيرايى را، كه تركش باعث شرمندگى او مى شود، نيز داشته باشد.

(مسئله 3) كسى كه استطاعت حج را دارد، بايد خرجهاى مقدماتى را از قبيل تهيه گذرنامه، ويزا، وديعه و آنچه مربوط به حج است بدهد، و اين خرجها موجب ساقط شدن حج نمى شود، ولى اگر استطاعت اين گونه مخارج را نداشته باشد، مستطيع نيست.

(مسئله 4) زنى كه مهريه اش به مقدار هزينه حج است و آن را از شوهر خود طلبكار است، اگر شوهرش توان پرداخت آن را ندارد زن حقّ مطالبه ندارد و مستطيع نيست، و اگر تمكّن دارد و مطالبه آن براى زن هيچ گونه زحمت و درد سرى ندارد و مرد هم به راحتى آن را مى پرازد، زن مستطيع است و لازم است مهريه خود را مطالبه كند و به حج برود.

(مسئله 5) اگر كسى كه خيال مى كرده مستطيع نيست، به نيّت عمره و حج استحبابى مُحرم شود و اعمال عمره تمتع را انجام دهد بعد در مكّه معلوم شود مستطيع بوده است، كفايت عمره تمتع او خالى از وجه نيست و بايد پس از اعمال عمره تمتع به نيّت وجوب براى اعمال حج تمتع مُحرم گردد، كما اينكه اگر بعد از فراغت از اعمال حج تمتع هم متوجه شود كه مستطيع بوده، حجّش صحيح و مجزى از حجة الاسلام مى باشد.

(مسئله 6) اگر كسى در وقت ازدواج به همسر خود وعده يك سفر حج بدهد، پس، اگر به عنوان مهريه باشد، بايد به آن عمل كند و اگر فقط وعده باشد، اداى آن لازم نيست، گرچه مطلوب و مطابق با احتياط است.

(مسئله 7) حج بذلى از حجة الاسلام كفايت مى كند، و اگر در آينده متمكن شد به جا آوردن حج واجب نيست.

(مسئله 8) كسى كه از راه كسب يا غير آن مخارج رفت و برگشت و مخارج عائله خود را در وقت حج دارد و پس از برگشت نياز به وجوه شرعيّه دارد مستطيع بوده، وبر او اتيان حج واجب است، پس بر طـّلابى كه با مثل شهريه اداره مى شوند، حج واجب است و در صدق عرفى استطاعت، بين مثل شهريه و اخماس و زكوات كه به عنوان فقر و استحقاق داده مى شوند وبه اداى آنها غالباً اطمينان وجود ندارد، فرق است، واگر اين اشخاص پس از بازگشت نياز به سئوال و درخواست كمك از ديگران دارند مستطيع نمى باشند.

(مسئله 9) كسانى كه در سفر حج براى خدمت رانندگى، خبرنگارى، و يابه عنوان روحانى، ناظر و پزشك با مأموريت به ميقات آمده اند و در ميقات، همه شرايط را دارا هستند، واجب است حجة الاسلام به جا آورند، در صورتى كه رجوع به كفايت را هم دارا باشد، هر چند كه لازم است مأموريت خود را نيز انجام دهند .