(مسئله 310) واجب است محرم بعد از نماز طواف بين دو كوه صفا ومروه كه امروزه به صورت سالنى ساخته شده و كنار مسجدالحرام قرار دارد سعى كند بدين نحو كه از صفا به مروه برود واز مروه به صفا برگردد وسعى بين دو كوه بايد احراز شود واين عمل در حج وعمره مفرده نيز واجب است.

(مسئله 311) واجب است سعى بين صفا ومروه هفت مرتبه باشد وهر مرتبه را يك شوط گويند به اين معنا كه از صفا به مروه رفتن يك شوط است واز مروه به صفا برگشتن نيز يك شوط بنابراين شوط هفتم سعى بر مروه ختم مى شود.

(مسئله 312) جايز است كه سعى بين صفا ومروه را سواره طى كند مثلاً با ويلچر چه در حال اختيار وچه با عذر لكن پياده سعى كردن افضل است.

(مسئله 313) طهارت از حَدَث وخبث در سعى لازم نيست اگر چه مستحب است با طهارت باشد بنابراين زنهاى حائض كه براى طواف ونماز نايب مى گيرند بايد سعى را خودشان انجام دهند چون محل سعى جزء مسجد نيست.

(س 314) آيا زنان حائض يا نفساء مى توانند با همان لباس آلوده سعى كنند؟

ج ـ مانعى ندارد، چون طهارت بدن و لباس در سعى شرط نيست.

(س 315) اگر شخصى خيال كند كه طهارت شرط صحّت سعى است، لذا سعى خود را براى وضو قطع كند، تكليف او چيست؟

ج ـ مى تواند وضو بگيرد و باقى سعى را ادامه دهد وهمچنين مى تواند سعى را از سربگيرد وسعى از سرگرفته شده مجزى است.

(مسئله 316) واجب است سعى را بعد از طواف ونماز آن به جا آورد، و اگر عمداً پيش از آنها به جا آورد، بايد بعد از طواف ونماز سعى را اعاده كند، و اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسأله سعى را بر طواف مقدّم بدارد چنانچه از مكّه خارج گشته عدم لزوم اعاده خالى از وجه نمى باشد هر چند احتياط مستحب در اعاده سعى مى باشد اما اگر از مكّه خارج نگشته لزوم اعاده سعى خالى از وجه نمى باشد.

(مسئله 317) اگر مسير بين صفا و مروه را چند طبقه كنند، سعى نمودن از هر طبقه جاير است چون سعى بين صفا و مروه كه مورد نص وفتوى است صدق مى كند.

(س 318) لطفاً بفرمائيد سعى در قسمت افزوده شده جديد چه حكمى دارد؟

ج ـ آنچه در حج و عمره جزء واجبات بلكه جزء اركانش محسوب شده و از شعائر اللّه است كه در قرآن آمده (إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ) سعى بين صفا و مروه يعنى سعى بين آن دو كوه و بين الجبلين مى باشد، پس معيار و مناط مسعى، حسب ظواهر ادله و اطلاق آنها از حيث عرض آن دو كوه، شرقاً و غرباً همان وجود كوه و امتداد آن ولو از حيث ريشه كوه و سفائح آن بوده و هست، و به نظر اين جانب حسب گزارشهاى واصله، از شهادت معمّرين كه جبلين تا مقداريكه بناست جزء مسعى شود امتداد داشته، و اخبار اهل اطلاع و خبره و كارشناسان به امتداد ريشه ها و رؤيت اين جانب در سالهاى گذشته نسبت به مروه و اينكه امتداد آن بيش از مقدار عرض مسعاى جديد بوده، و از همه گذشته عنايت علماء و فقهاء حرمين بحفظ مشاعر و مناسك حج و رعايت تعبد در آنها و گواهى و شهادت برخى از آنها به اتصال كوه صفا به ابوقبيس و اينكه مسعى از طرف كوه مروه از حيث عرض بيش از مقدار توسعه يافته فعلى بوده، همه و همه حجت عقلائيّه و شرعيّه بر امتداد مى باشد و سعى در مسعاى جديد سعى بين الجبلين است و چگونه چنين امورى حجت شرعى نباشد با آنكه بعض آنها چه رسد به همه آنها موجب اطمينان و علم عادى بر امتداد است. فعلى هذا سعى نمودن در مسعاى جديد در تاريخ فعلى يعنى سنه 1428 هجرى قمرى كه در سؤال آمده و مشغول ساختن و تهيه آن مى باشند و گفته مى شود عرضش بقدر مسعاى فعلى يعنى حدود بيست متر است، با قيام حجت شرعيه بر بودن آن مقدار اضافه شده بين دو كوه صفا و مروه ولو بين ريشه هاى باقى مانده از آنها كه نشانه امتداد كوهها مى باشد موجب اجزاء و صحت و مسقط تكليف است، و فرقى بين سعى در آن محل و محل فعلى (كه مقدارى از خود جبلين در آن وجود دارد و باقى مانده) ديده نمى شود چون سعى در آن محل هم با قيام حجت ذكر شده سعى بين الصفا والمروة است و در صدق صفا و مروه وجود بلندى آن دو كوه قطعاً شرط نمى باشد و لذا مقدارى از عرض صفاى فعلى هم بلندى كوه در آن ديده نمى شود.

(مسئله 319) اگر شخصى به جهت كنترل همراهان خود در حين سعى به عقب برگردد و بدون توجه مجدداً همان مسافت را طى كند، به سعى او ضررى نمى زند چون زياده عمديّه نمى باشد ليكن احتياط در رها كردن آن سعى واز سرگرفتن آن مطلوب است.

(مسئله 320) واجب است فرد در وقت رفتن به طرف مروه متوجه مروه باشد ودر وقت رفتن به سوى صفا متوجه صفا باشد پس اگر عقب عقب برود سعى او باطل است ولى نگاه كردن به چب وراست وگاهى به پشت سر اشكال ندارد.

(مسئله 321) جايز است به جهت استراحت ورفع خستگى بين صفا ومروه بنشيند ويا آب بخورد.

(مسئله 322) در سعى موالات معتبر نيست ليكن فاصله زياد انداختن بين اشواط مطلوب نمى باشد وتأخير سعى بدون عذر تا روز بعد جايز نيست و اگر در آن تأخير انداخت اعاده طواف ونماز لازم نيست.