|
الف. آيات
در كتب فقهى آيات دلالت كننده بر حرمت اين قسم از مسابقات را اين گونه مى آورند: (يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالاَْنصَابُ وَالاَْزْلَـمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَـنِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ * إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَـنُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَ وَةَ وَالْبَغْضَآءَ فِى الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَوةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ );[1] اى كسانى كه ايمان آورده ايد، شراب و قمار و بت ها و ازلام (نوعى بخت آزمايى)، پليد و از عمل شيطان است، از آنها دورى كنيد تا رستگار شويد. شيطان مى خواهد به وسيله شراب و قمار، در ميان شما عداوت و كينه ايجاد كند، و شما را از ياد خدا و از نماز بازدارد. آيا (با اين همه زيان و فساد، و با اين نهى اكيد) خوددارى خواهيد كرد؟! مرحوم علاّمه(رحمه الله) در منتهى المطلب مى فرمايد: و فى هذه الآية دلالة على تحريم الخمر و القمار من عشرة اوجه;[2] و اين آيه بر حرمت خمر و قمار به ده وجه دلالت دارد. البته هيچ اشاره اى به اين وجوه نمى كند، ولى آنها را مى توان اين گونه بر شمرد: 1. رجس: پليد است. 2. من عمل الشيطان: از عمل شيطان است. 3. فاجتنبوه: از آنها دورى كنيد. 4. مجاورت و مقارنت ميسر با خمر (شراب) و انصاب (بت پرستى) كه هر دو حرمتشان قطعى مى باشد. 5. لعلكم تفلحون: تا رستگار شويد. 6 . انّما يريد الشيطان أن يوقع بينكم العداوة: شيطان مى خواهد به وسيله شراب و قمار در ميان شما عداوت ايجاد كند. 7. والبغضاء: و كينه ايجاد نمايد. 8 . و يصدكم عن ذكر الله: و شما را از ياد خدا باز دارد. 9 . عن الصلوة: و از نماز باز دارد. 10. فهل انتم منتهون: آيا با اين همه زيان و فساد خود دارى خواهيد كرد؟ لسان العرب به نقل از قول مجاهد مى گويد: كل شىء فيه قمار فهو من الميسر حتى لعب الصبيان بالجوز;[3] هر چه در آن قمار باشد ميسر محسوب مى شود حتى بازى كودكان با گردو. يعنى هر چيزى كه در آن قمار باشد، ميسر است و گفته شد كه قمار، بازى با ابزار و آلات آن با عوض و گرو گذارى است; بنابراين، دلالت آيه بسيار روشن است. مقدس اردبيلى مى فرمايد: ثم اعلم ان ظاهر الآية تحريم الخمر و كل مسكر مطلقاً و كذا كل قمار و ميسر... ;[4] بدان كه ظاهر آيه بر حرمت خمر و هرمست كننده مطلقا و همچنين هر قمار و ميسر دلالت مى نمايد. آيه ديگرى كه دلالت بر حرمت اين قسم از مسابقات دارد، اين آيه شريفه است: (يَسْـَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَآ إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَـفِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا);[5] درباره شراب و قمار از تو سؤال مى كنند، بگو: «در آنها گناه و زيان بزرگى است; و منافعى (از نظر مادى) براى مردم در بردارد; (ولى) گناه آنها از نفعشان بيشتر است». علاوه بر ظاهر اين آيات، روايات رسيده در تفسير آنها نيز هستند; مانند خبر ابراهيم بن عنبسه: و عن حمدويه، عن محمد بن عيسى قال: كتب ابراهيم بن عنبسه يعنى الى على بن محمد(عليه السلام) ان رأى سيدى و مولاى ان يخبرنى عن قول الله ـ عزوجل ـ (يَسْـَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ) الآية، فما الميسر ـ جعلت فداك ـ ؟ فكتب: كلما قومربه فهو الميسر و كل مسكر حرام;[6] درباره ميسر در آيه شريفه از امام هادى(عليه السلام) در نامه اى سؤال شد و حضرت در جواب نوشتند: هر چيزى كه با آن قمار شود، ميسر است و هر مست كننده اى حرام. يا خبر ابى الجارود در تفسير آيه «انما الخمر و الميسر ...» از امام باقر(عليه السلام)نقل مى كند كه: و اما الميسر فالنرد و الشطرنج و كل قمار ميسر و... ;[7] و اما ميسر، نرد و شطرنج و هر قمارى ميسر است و... . -------------------------------------------------------------------------------- [1] . سوره مائده، آيه 90 ـ 91. [2]. منتهى المطلب فى تحقيق المذهب، ج 2، كتاب التجارة، ص 1012. [3]. لسان العرب، ج 5، ص 298. [4]. زبدة البيان فى احكام القرآن، ص 631. [5] . سوره بقره، آيه 219. [6] . وسائل الشيعة، ج 17، ص 325; تفسير العياشى، ج 1، ص 105. [7]. وسائل الشيعة، ج 17، ص 322.
|