Loading...
error_text
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: کتابخانه فارسی
اندازه قلم
۱  ۲  ۳ 
بارگزاری مجدد   
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: دوم) پرهیز از احتیاطات فردی

دوم) پرهیز از احتیاطات فردی

روشن است که نباید تمام همّت فقیه مصروف حلّ مشکلات فرد باشد و در این میان، جنبه ی اجتماعی احکام مورد بی مهری قرار گیرد. نکته ای که شهید صدر (ره) در مقام تردید در صحّت برخی نظرات، که با غفلت از مصالح جامعه ی مبتنی بر احتیاطات فردی صادر شده است، به آن توجه داده و می گوید:

تنها در صورتى كه شريعت «تشريع براى فرد» باشد، چنين احتياطى مى تواند واجب باشد، نه در «تشريع براى جامعه» و بنياد نظام زندگى آن؛ زيرا نمى توان اساس زندگى و روابط اجتماعى، اقتصادى، تجارى و سياسى را بر احتياط استوار كرد.[46]

بی تردید، همان گونه که مرحوم وحید بهبهانی(ره) فرمود:

هیچ مجتهدی احتیاط را حرام نمی داند و برتری و خوشایندی آن را انکار نمی کند، بلکه افزون بر این، زندگی مجتهدین بر احتیاط استوار است.

ایشان در ادامه می گوید :

اما سخن اصولی ها این است که چرا شما اخباریان خلاف احتیاط رفتار می کنید و ... روز قیامت در پاسخ پرسش الهی که با کدام دلیل و مدرک، فتوا به واجب بودن احتیاط داده اید، چه خواهید گفت؟ برابر کدام مدرک با فتوای به واجب بودن احتیاط، بندگان خدا را در زحمت و دشواری انداخته اید و بر خلاف مذاق شریعت که بر آسانی استوار است، مردم را به دشواری و زحمت وا داشته اید. اگر دین خداوند بر اساس آسانی، گذشت، فراخی و رحمت استوار شده است با کدام برهان برابر کدام دلیل، خود و مردم را از این سماحت و سهولت و رأفت اسلامی محروم و در فشار و تنگنا و زحمت گرفتار کرده اید. بنابر این، روش و اندیشه شما اخباری ها مبنی بر فتوا دادن به وجوب احتیاط، در حالی که دلیل و برهان معلوم و معتبری ندارید، ضدّ احتیاط است.[47]

کنار گذاشتن احتیاطات مشقّت بار و پوشاندن لباس زیبا و فراخ سهولت در احکام و قوانین اسلامی، به ویژه در بخش آداب و احکام بین الملل که در مقابل چشم های تیز بین جستجوگران و مشتاقان اسلام شناسی است، نه تنها وظیفه فقیه، بلکه تک تک مسلمانان است؛ زیرا رسول مکرّم اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) زمانی که معاذ را برای معرفی اسلام به سرزمین یمن ـ که آن زمان غیر اسلامی بود ـ اعزام نمود، او را موظّف نمود که آسان بگیر و سخت نگیر و بشارت بده و نفرت ایجاد نکن.
يسّر و لا تعسّر، و بشّر و لا تنفّر.[48]

از این رو، حضرت آیت الله العظمی صانعی وجه ی همّت خویش را بر این قرار داد که با بازنگری مجدّد در منابع اصیل اسلامی، بر اساس روش و متد متداول فقهی حوزه های علمی شیعه ، اسلام سهل و آسان و قابل عمل را به همگان معرفی نماید و در هر کجا که حکمی از احکام فقهی ـ با وجود راهکار آسان ـ به دلایلی نظیر احتیاط سخت و مشقّت بار، صادر گردیده باشد، سهولت را یکی از مرجّحات برگزیدن نظریه خود معرفی نماید و فقهی را ارایه کند که عمل به آن باعث مشقّت و سختی مسلمان نگردد و امکان معرفی آن در کنار «مکارم اخلاق اسلامی»، فراهم گردد.

ایشان می فرماید: 
قانون گذاران اين اصل مهم را در وضع قوانين مورد نظر داشته باشند كه مبناى اسلام بر سهولت است، نه بر سخت گيرى و خشونت.[49]

-----------------------------------
[46]. مجله فقه اهل بيت عليهم السلام (فارسى)، ج‌1، ص‌34‌.
[47]. الرسائل الأصوليّـه، ص363.
[48]. سير ابن هشام، ج4، ص237.
[49]. ديدار با رئيس مجلس مشورتى اندونزى، 24/6/79.

عنوان بعدیعنوان قبلی




کلیه حقوق این اثر متعلق به پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی می باشد.
منبع: http://saanei.org