(مسئله 207)براى چهار چيز بعد از سلام نماز، انسان بايد دو سجده سهو ـ به دستورى كه بعداً گفته مى شود ـ به جا آورد:

1. چنانچه فرد در بين نماز، سهواً حرف بزند؛

2. چنانچه انسان در جايى كه نبايد نماز را سلام دهد (مثلاً در ركعت اول)، سلام دهد؛

3. در صورتى كه تشهّد را فراموش كند؛

4. هرگاه در نماز چهار ركعتى، بعد از سجده دوم، شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت؛ و در دو مورد هم، احتياط مستحب آن است كه سجده سهو بنمايد:

الف. در جايى كه يك سجده را فراموش نمايد؛

ب. در جايى كه بايد بنشيند، مثلاً موقع خواندن تشهّد، اشتباهاً بايستد، يا در جايى كه بايد بايستد، اشتباهاً بنشيند؛ مثلاً موقع خواندن حمد و سوره، اشتباهاً بنشيند.

(س 208) اگر انسان فراموش كند و سجده سهو را انجام ندهد، نقل شده است كه هر وقت يادش آمد، بايد آن را به جا آورد. آيا منظور اين است كه در هر حالتى كه بود (مثلاً بى وضو يا بدون چادر و يا بدون سجده گاه صحيح)، مى تواند آن را به جا آورد؟ سجده سهو چند تاست؟

ج ـ شرايط نماز و سجده در سجده سهو، معتبر نيست، لذا فرد مى تواند بدون وضو هم آن را انجام دهد؛ امّا احتياط در مراعات است؛ و سجده سهو، در همه جا، دو سجده است. 16/11/68