(مسئله 227) كسى كه نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، بايد قضاى آن را به جا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز، خواب مانده يا به واسطه مستى نماز نخوانده باشد؛ ولى نمازهاى يوميه اى را كه زنْ در حال حيض يا نفاس نخوانده، قضا ندارد.

(مسئله 228) اگر كسى بعد از وقت نماز بفهمد نمازى كه خوانده باطل بوده، بايد قضاى آن را بخواند.

(س 229) شخصى دچار سكته مغزى شده و به كلّى اختلال حواس پيدا كرده، به طورى كه خوب و بد و كم و زياد را درست تشخيص نمى دهد. اين فرد، نمازهايش را كه مى خواند، گاهى در ركعت دوم سلام مى دهد و گاهى بعد از اتمام نماز، دوباره شروع به خواندن حمد و سوره مى كند و درست نمى تواند نمازهايش را بخواند، و بعد از چهار سال كه در اين وضع به سر مى بَرد، فوت مى كند. آيا نماز و روزه هايش را بايد براى او قضا كرد يا نه؟

ج ـ نماز و روزه، با وجود اختلال حواس، واجب نيست و تكليف، ساقط است، چون شرط تكليف، سلامت حواس است، و چون بر خودش واجب نبوده است، قضايش هم بر ورثه واجب نيست. 4/11/71

(س 230) مردى در حين سفر، نماز را با انگشتر طلا خوانده است. حكم نماز او چگونه است؟ اگر قرار است قضا كند، آيا به همان صورت شكسته بخواند؟ (با توجه به اينكه حكم حرمت طلا بر مرد را مى دانسته، و عمداً با آن نماز خوانده است).

ج ـ نمازش باطل است و اگر تا آخر وقت نماز در سفر بوده و وقت نماز گذشته، قضاى آن قصر است؛ ليكن اگر در آخر وقت به وطن يا جايى رسيده كه نماز در آنجا تمام بوده و قضا شده است، قضاى آن تمام است. به هر حال، معيار در قضا، آخر وقت است و بايد طبق وظيفه در آن مكان، قضا كند. 2/9/75

(س 231) در باب قضاى نمازهايى كه حكمش قصر بوده، ولى تمام به جا آورده شده، يا بالعكس، وظيفه چيست؟

ج ـ نمازهايى كه تمام بوده، ولى فرد آنها را قصراً به جا آورده است، و نمازهايى كه قصر بوده، ولى آنها را تماماً به جا آورده، در صورتى كه جاهل به اصل حكم بوده، قضا ندارد؛ و همچنين اگر اصل حكم را مى دانسته، ولى به جزئيات آن جاهل بوده است، نمازهاى خوانده شده قضا ندارد.

نماز قضاى پدر و مادر كه بر پسر بزرگتر واجب است

(مسئله 232) اگر پدر يا مادر نماز و روزه خود را به جا نياورده باشد، چنانچه از روى نافرمانى ترك نكرده و مى توانسته قضا كند، بر پسر بزرگتر واجب است كه بعد از مرگش به جا آورد، يا براى او اجير بگيرد؛ و نيز روزه اى را كه در سفر نگرفته، اگرچه نمى توانسته قضا كند، احتياط واجب آن است كه پسر بزرگتر قضا نمايد، يا براى او اجير بگيرد.