(مسئله 454) اگر جنسى را نقد بفروشند، خريدار و فروشنده، بعد از معامله مى توانند جنس و پول را از يكديگر مطالبه نموده، تحويل بگيرند و تحويل دادن خانه و زمين و مانند اينها، به اين است كه آن را در اختيار خريدار بگذارند كه بتواند در آن تصرّف كند، و تحويل دادن فرش و لباس و مانند اينها به اين است كه آن را طورى در اختيار خريدار بگذارند كه اگر بخواهد آن را به جاى ديگر ببرد، فروشنده جلوگيرى نكند.

(مسئله 455) در معامله نسيه، مدت بايد كاملاً معلوم باشد. پس اگر كسى جنسى را بفروشد كه سرِ خرمن پول آن را بگيرد، چون مدت كاملاً معيّن نشده، معامله باطل است.

(مسئله 456) «معامله سَلَف» (پيش فروش) آن است كه مشترى پول را بدهد كه بعد از مدتى، جنس را تحويل بگيرد و اگر بگويد: «اين پول را مى دهم كه مثلاً بعد از شش ماه فلان جنس را بگيرم» و فروشنده بگويد: «قبول كردم»، يا فروشنده پول را بگيرد و بگويد فلان جنس را فروختم كه بعد از شش ماه تحويل بدهم، معامله صحيح است.[1]

(مسئله 457) اگر كسى جنسى را سَلَف بفروشد و عوض آن را جنس ديگر يا پول بگيرد، معامله صحيح است.

(س 458) اين جانب كار قطعه فروشى انجام مى دهم و اجناسى را كه به قسط مى فروشم، با درصدى اضافه محاسبه مى نمايم، حكمش چيست؟

ج ـ فروش جنس اقساطى به قيمت بالاتر از نقد، هرچند سود هم فعلاً محاسبه گردد، سبب بطلان معامله نمى شود و معامله صحيح است.

(س 459) آيا برنج را مثلاً مى توان در تاريخى فروخت و بعد از گذشت چهار الى پنج ماه از تاريخ فروش به قيد مفاد قرارداد، قيمت آن را دريافت كرد (با توجه به اينكه در خلال اين پنج ماه نوسان قيمت برنج هم قابل ملاحظه است)؟

ج ـ قيمت جنس، هنگام فروش بايد معيّن باشد و نمى توان چيزى را در يك زمان فروخت كه بعد قيمتش معلوم مى شود. اين گونه معامله، غررى و باطل است. 8/1/76

(س 460) اگر كسى كالايى را از ديگرى به مبلغ پنجاه هزار تومان بخرد و همان كالا را به خود او به مبلغ شصت هزار تومان بفروشد كه چهار ماه ديگر پول آن را بگيرد، چه صورتى دارد؟

ج ـ خريدن كالا به طور نقد و فروش دوباره به همان فروشنده قبلى، به صورت نسيه، اگر در ضمن معامله اول، شرط خريد و فروش به فروشنده اول نشده باشد، مانعى ندارد. در اين صورت، خريدار بدون الزام و بدون شرط جنس را به طور نسيه با اختيار، ولو با زياده مى فروشد. 3/10/73

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. شرايط آن، مفصلاً در «رساله توضيح المسائل»، احكام معامله سَلَف، بيان گرديده است.