« صلـح، دوسـتي و وحـدت » در کلام حضرت آيت الله العظمي صانعي (مدظله)

 آيا هر صاحب عقيده اى - چه الهى و چه مادى- اگر عمل صالحي انجام دهد معذور و مأجور است؟

 آيا وجود تفاوت ها در جامعه اسلامى ضررى از بُعد اقتصادى و سياسى دارد؟

عوامل اختلاف در ميان مسلمانان و با ديگر اديان چيست؟ چگونه مي توان اختلافات را حل کرد؟

 مخالفان وحدت به دنبال چه اميالي هستند؟

***

آيت الله صانعي درپاسخ به پرسش خبرنگار راديو و تلويزيون فنلاند که مي خواست بداند: تفاوتهاى كلى بين شيعه و سنى در چيست؟ فرمودند:

تفاوت هاى كلى در دو چيز است، يكى در مورد جانشين رسول گرامى اسلام و ديگرى در مورد منبع پيدا كردن احكام الهى. كه شيعه معتقد است جانشين بعد از پيامبر(ص) على ابن ابيطالب(ع) است كه منصوب شده از طرف خداوند است كه داراى مقام عصمت نيز مى باشد. همچنين شيعه معتقد است منبع دست يابى به قوانين الهى قرآن است و سخنان پيامبر(ص) و رواياتى كه از طُرق ائمه معصومين ( صلوات الله عليهم اجمعين) به دست ما رسيده است. و البته بايد متذكر شوم كه اين تفاوت ها براى جامعه اسلامى هيچ گونه ضررى از بُعد اقتصادى و سياسى ندارد، چون هدف همه خداپرستى و سعادت مردم است و در حقيقت اين اختلاف برداشت ها مثل اختلاف سليقه ها است كه امروز ضررى براى جامعه ندارد.

حضرت آيت الله صانعى در جواب سؤال ديگر خبرنگار كه آيا در تكاليف روزانه فرقى بين شيعه و سنى وجود دارد يا نه؟ فرمودند: 

تفاوت ها در تكاليف فردى است كه به مسائل اجتماعى ضررى نمى رساند مثل نحوه وضو گرفتن واما اختلاف ها در مسائل سياسى و اجتماعى با گفتگو قابل حل است.

همچنين ايشان در ديدار با جمعي از اساتيد دانشگاه از آمريکا، در جواب سؤال يكى از اساتيد كه چگونه مى توانيم راهى را براى كاهش تنش بين ملّتها پيدا كنيم؟ فرمودند:

سؤال بسيار خوبى است و البته آرزوى ديرينه من اين بوده وهست كه تمامى ابناى بشر بتوانند با صلح و صفا و تفاهم دركنار يكديگر زندگى كنند و در جواب اين سؤال بايد بگويم كه ما راه تنش زدايى را منحصر به دو امر مى دانيم.

اول، اينكه همه اديان الهى، اساس سعادت بشر را تكامل عقل و انديشه مى دانند و اولين چيزى كه خداوند خلق كرده به حسب مرتبه، عقل و فكر بوده است.

دوم، اينكه همه انسانها فرزندان آدم و حوّا هستند و در حقوق انسانى با يكديگر برابرند، لذا هر چه ما بيشتر در زمنيه مساوات بشر در حقوق، تفكر كنيم و بينديشيم سعى ما در خدمت به اديان و بشريّت خواهد بود.

ايشان در ادامه فرمودند:

دشمنى و تفرّق در اديان الهى مطرود و منفور است و من بسيار متأسفم كه در بين اديان الهى، بعضى از ابناى بشر، دشمن بعض ديگر هستند، در كتاب ما يعنى قرآن و در عقيده ما، هيچ گونه عداوت و دشمنى با انسانها نيست، خصوصاً با كسانى كه پيرو يكى از اديان الهى هستند و آنچه كه در كتاب ما در مورد عداوت و دشمنى آمده، عداوت و دشمنى با ظلم و ظالم است، كه البته تا آنجا كه من مى دانم در تمامى اديان نيز ظلم و ظالم مطرود هستند و اين نيز براى حفظ حقوق جامعه است، چرا كه حفظ حقوق جامعه ايجاب مى كند با ظلم بر خورد شود البته در چار چوب قانون .

معظم له در بخش ديگرى از سخنان خويش فرمودند:

هر صاحب عقيده اى - چه الهى و چه مادى- اگر عملى را انجام دهد كه صالح باشد، نزد خودش و نزد افراد همنوع خودش معذور است و مأجور، و آنچه كه در كتاب مورد مذمت قرارگرفته، كفر است و كافر كسى است كه منكر و جاحد اصول اعتقادات، با فرض علم به آنهاست. بنابراين، ما معقتديم تمامى انسانها در حقوق مساوى و برابر هستند لذا در بحث ارث گفته ايم، كه كافرى كه منكر و جاحد اصول اعتقادات، با فرض علم به آنهاست، از مسلمان ارث نمى برد و از غير مسلمان هم حتى بدون انكار، ارث نمى برد، اما غير مسلمان يعنى توده غير مسلمان قاصر و غافل كه به دليل غفلتشان نمى توان آنان را مؤاخذه نمود و معذور نيز هستند، نمى توان گفت كه ارث نمى برند، بلكه ارث مى برند.

حضرت آيت الله العظمي صانعي در گفتگو با شبكه تلويزيوني ديسكاوري آمريكا گفتند:

برداشت هاي اشتباه از قرآن و سنت و اينكه عده اي تنها خودشان را صاحب حق مي دانند و ديگران را دشمن، سبب ايجاد اختلاف ميان مسلمانان و غير مسلمانان شده است. براي از بين بردن اختلافات در سطح جهان نيازمند يك كار فرهنگي از طرف دانشمندان مذاهب مختلف هستيم.

ايشان افزودند:

دنيا اگر مي خواهد جلوي اختلافات را بگيرد و مانع اقدامات تروريستي بشود همه علما و دانشمندان مذاهب و غير مذاهب بايد اعلام كنند كه همه انسانها با هم برابرند و اعلام كنند كه اديان مختلف با يك ديگر دشمن نيستند. يكي ديگر از عوامل اختلاف قدرتمندان بوده اند و هستند، قدرتمندان براي بقاي خودشان شيعه را با سني و مسلمان را به جان غير مسلمان مي اندازند در حالي كه اين دشمني ها همه اش نادرست است لذا اولا بايد يك كار فرهنگي شود و اعلام بشود كه اسلام و ساير اديان الهي همه انسانها را برابر مي دانند وثانيا مانع اختلاف افكني قدرتمندان شويم.

حضرت آيت اللّه العظمي صانعي در گفتكو با روزنامه برزيلي فوليا دِسائوپائولو با بيان اينكه اسلام دين صلح و آرامش است فرمودند:

دين، دشمني نمي‏آورد بلكه تمسك به دين سبب اتحاد ميان انسانها خواهد شد. لذا نه مسلمانان بايد به فكر دشمني با ديگران باشند و نه ديگران به فكر دشمني با مسلمانان بلكه همه بايد به فكر خير و خوبي يك ديگر باشند .

ايشان افزودند:

توصيه مي‏كنم همانگونه كه دانشمندان و روشنفكران مسلمان و غير مسلمان منطقشان صلح و گفتگو است. ديگران هم بايد همين گونه باشند، و به آنان اقتدا كنند.

اين مرجع تقليد با بيان اينكه دشمني انسانها ريشه در خود خواهي قدرتمندان دارد فرمودند: قدرتمندان هميشه مي خواهند با ايجاد دشمني و اختلاف بين انسانها دشمني ايجاد كنند چرا كه وحدت و دوستي انسانها نفعي عايد آنها نمي كند. وحدت با تبليغ نكردن عليه يكديگر، و پيگيري راههاي ايجاد وحدت بدست مي آيد، چون همه مسلمانان براي رسيدن به مصالح خود داراي راههاي متحد و واحدي هستند.

ايجاد دشمني بين مسلمانان، از دشمني استعمارگران با اسلام سرچشمه مي گيرد. مخالفان وحدت امت اسلام به دنبال آن هستند كه با توسل به عدم آگاهي برخي از مردم، تخم نفاق و بدبيني را بين مسلمانان بكارند و از اين طريق به چپاول و غارت منابع دنياي اسلام بپردازند.

مسلمانان همان طوري كه در ايام حج با يكديگر به دور خانه خدا مي گردند، در بقيه امور نيز بايد با هم باشند؛ بلكه فراتر از اين بايد با همه انسانها متحد باشند چون اسلام دين انسانيت است و براي هدايت بشريت آمده است.